رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينکه بنده در وين يک تفاهم نامه مجددي را با آقاي آمانو در خصوص فعاليت هاي گذشته و حال ايران امضا کرديم، گفت: اصل چيزي که امضا کرديم محرمانه نيست.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از شبکه اطلاع رساني راه دانا، علي‌اکبر صالحي رئيس سازمان انرژي اتمي يکشنبه شب با حضور در برنامه گفت‌وگوي ويژه خبري به تشريح ابعاد فني برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) پرداخت.
صالحي در ابتدا در پاسخ به سوال مجري برنامه مبني بر اينکه در روزهاي آخر چه موارد فني باقي مانده بود که جنابعالي به وين رفتيد؟ گفت: وزير امور خارجه به ايران آمدند و به رئيس جمهور اعلام کردند که بنده بايد در وين حضور داشته باشم.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به اينکه آنچه در لوزان به عنوان محورهاي فني به تفاهم رسيده بوديد به نظر مي‌رسيد که پيکره‌هاي آن مورد تراشيدن قرار گرفته بود و طرف مقابل سعي مي‌کرد تا بيشتر اين پيکره را بتراشد، افزود: در جلسه‌اي در وين بر روي موضع خود پافشاري کرديم و نپذيرفتيم که بخواهيم در موارد مورد نظر آنها عقب نشيني کنيم.
وي با اشاره به اينکه موارد مبهم در وين روشن‌تر شد، ادامه داد: مانند بحث ساخت سوخت و بحث 300 کيلو نيز در وين مطرح شد که آن ها ادعا مي کردند 300 کيلو اورانيوم بيشتر نبايد داشته باشيم به طوري که اين ابهام رفع شد و مواردي که براي ساخت سوخت به کار گرفته مي‌شد مستثني از 300 کيلو قرار گرفت.
صالحي با اشاره به اينکه ابهامات بيانيه سوئيس در وين رفع شد، خاطرنشان کرد: تست‌هاي جديد سوخت تحت عنوان تست PIE مطرح بود که توانستيم اين موضوع را جا بيندازيم به طوري که براي استفاده از اين فرآيند نيازمند استفاده از يک سري تجهيزات بوديم که آن ها موافق نبودند اما بعدا موافقت صورت گرفت.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به اينکه PIE در آينده در اراک طراحي مي‌شود، ادامه داد: آنها در ارتباط با تست مکانيکي اصرار داشتند و ما مختصرا پذيرفتيم.
وي با اشاره به اينکه تفاهم لوزان سر جايش ماند و خواسته آنها جز تست مکانيکي تحميل نشد، بيان کرد: در لوزان منظور از سانتريفيوژها براي غني سازي اورانيوم بود بنابراين تا زماني که اورانيوم به سانتريفيوژ تزريق نشود سانتريفيوژ براي اورانيوم نخواهد بود.
صالحي با تاکيد براينکه سانتريفيوژ را مي توان براي موارد ديگر به کار گرفت ادامه داد: سانتريفيوژهايي که براي موارد ديگر بود را جدا کرديم لذا بعدها گفته شد اين مسئله راهي براي تحقيق و توسعه است تا سانتريفيوژ جديد را از اين طريق به آن وارد کنيم.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به اينکه ما چيزي را از دست نداده ايم اظهار داشت: در موارد ديگر پيش بيني هاي لازم را به عمل آورده بوديم.
وي در ادامه برنامه در پاسخ به سوال ديگري مبني براينکه مفاد قرارداد آژانس با ايران چيست؟ گفت: پرونده ساختگي ايران از سوي آژانس آغاز شد به طوري که بخش عمده اي از ادعاهاي آن ها بر روي مسائل غير صلح آميز بود.
صالحي با اشاره به اينکه در آن دوران بحثي در خصوص کلاهک هسته‌اي مطرح نبود، اظهار داشت: در آن دوران بيشتر بر روي فعاليت هسته‌اي تمرکز داشتيم.
رئيس سازمان انرژي اتمي گفت: در زمان روحاني يک سري جزييات در پيش گرفته شد به طوري که در زمان لاريجاني ايشان گفتند که تمام سوالاتشان را يک باره مطرح کنند.
وي با اشاره به اينکه آنها شش سوال را مطرح کردند، خاطرنشان کرد: اين سوالات تحت عنوان مداليته در زمان البرادعي مطرح شد و زماني که به جمع بندي رسيدند طرف هاي مقابل به ناگاه مسئله ديگري را تحت عنوان مطالعات ادعايي مطرح کردند لذا مسير ديگري باز شد که هيچ ارتباطي با فعاليت هاي هسته اي نداشت.
صالحي با بيان اينکه اين مطالعات ادعايي يا PMD از سوي طرف مقابل مطرح شد، خاطرنشان کرد: البرادعي آن زمان اين مسئله را به صراحت اعلام کرد که اين ادعاها و مستندات قابل اعتماد نيست.
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينکه بنده در وين يک تفاهم نامه مجددي را با آقاي آمانو در خصوص فعاليت هاي گذشته و حال ايران امضا کرديم، گفت: اصل چيزي که امضا کرديم محرمانه نيست، اما ما فقط در بحث پادماني عنوان کرديم زماني که بازرسان آژانس به ايران مي آيند در برخي امور با يک قراردادهايي شيوه بازرسي و چگونگي انجام بازرسي در موارد خاص را ببنديم و با آنها تفاهم کنيم، اين موارد يک مواردي بين کشور ما و آژانس خواهد بود يعني به طور مثال فرض کنيد که نحوه بازرسي از راکتور اراک بين ايران و آژانس بحث و ترتيبات لازم آن مشخص مي شود و براساس آن کارش را انجام خواهد داد.
تحقيقات آژانس از فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران 15 دسامبر به شوراي حکام اعلام خواهد شد
وي با بيان اينکه تفاهمي که بين ما و آژانس در خصوص شيوه انجام کار صورت مي گيرد يک امر محرمانه است، گفت: پس از تحقيقات آژانس و براساس شيوه اي که ما با هم تعيين کرديم نتيجه شوراي حکام اعلام خواهد شد و قرار است که آژانس نتيجه تحقيقات خود را 15 دسامبر سال جاري به آژانس اعلام کند.
صالحي تصريح کرد: آژانس پس از تحقيقات انجام شده نظر خود را ارائه خواهد کرد و برجام مستقل از اين نظر کار خود را جلو مي برد و الزاما ممکن است در 15 دسامبر وقتي آژانس نظر مي دهد پرونده هسته اي ايران بسته نشود، ولي اين اقدام کافي است که برجام کارش را ادامه دهد.
رئيس سازمان انرژي اتمي در ادامه با بيان اينکه ما بايد به سمت اخذ کارت سفيد از آژانس برويم، گفت: بعد از اينکه برجام عملياتي شد پذيرفتيم که پروتکل الحاقي را داوطلبانه اجرا کنيم تا زماني که اين پروتکل به تصويب مجلس برسد.
راکتور اراک هم چنان راکتور آب سنگين باقي خواهد ماند
وي در ادامه در خصوص فعاليت راکتور آب سنگين اراک اظهار داشت: تعريف راکتور آب سنگين به غناي سوخت نيست بلکه تعريف راکتور آب سنگين به استفاده از آب سنگين به عنوان کند کننده و منعکس کننده نيترون است، لذا راکتور آب سنگين اراک راکتور آب سنگين باقي مي ماند.
صالحي در خصوص تقسيم مسئوليت ها در قبال راکتور آب سنگين اراک اظهار داشت: چند بار کارشناسان ما به چين رفتند و يکي دو بار هم چيني ها به ايران آمدند هم چنين ما در وين به تفصيل با آمريکا و چين در خصوص اين موضوع صحبت کرديم و قرار شد يک جلسه سه جانبه در چين با حضور ايران، آمريکا و چين برگزار شود که اين موضوع در حال پيگيري است.
جان کري به اشتباه اعلام کرد قرار است در قلب راکتور اراک بتون ريخته شود
رئيس سازمان انرژي اتمي در ادامه در خصوص اظهارات کري که در کنگره گفته بود زماني که قلب راکتور اراک را درآورند محل آن را بتن مي ريزند، گفت: همين موضوع سبب شد دوستان ما به جاي اينکه متن برجام را بخوانند اظهارات کري را مبنا قرار دهند اين در حالي است که شما فرض کنيد که يک چاله اي را در زمين کنده ايد و جايي است که مي خواهيد قلب راکتور را بگذاريد، شما در اين چاله يک تانکر فولادي مي گذاريد و اتفاقي که قرار است بيفتد اين است که ما اين تانکر را در مي آوريم و آن را کنار مي گذاريم و حرف آن ها اين است که ما درون تانکر را سيمان بريزيم چرا که آن ها نگرانند ما دوباره اين تانکر را بر سر جاي خود قرار دهيم و اين در حالي است که ما اصلا قرار نيست به دلايل ايمني مخزن را مجددا بر سر جاي خود قرار دهيم و اگر قرار باشد روزي همه چيز به هم بخورد ما مخزن جديدي جاي آن مخزن قرار خواهيم داد.
وي در ادامه در خصوص فعاليت سايت فردو نيز اظهار داشت: فردو از اساس براي ضمانت استمرار اصل غني سازي به وجود آمد يعني فردو خيلي به منظور توليد صنعتي غني سازي در اشل بالا نبوده و به منظور استمرار اصل غني سازي است که اگر خدايي ناکرده روزي نطنز را زدند نکند غني سازي در ايران متوقف شود بلکه اصل غني سازي را با مقياس بسيار کوچکتر پيش مي برد.
در صورت خلف وعده طرف مقابل 4 آبشار تحت سکون داريم که فعال خواهد شد
صالحي يادآور شد: هزار و 44 ماشين در فردو خواهد بود که دو آبشارمان قريب به 350 ماشين در حال چرخش خواهد بود اما بدون تزريق گاز و 4 آبشار ديگر در حال چرخش نخواهد بود و تحت خلا است يعني تنها کاري که ما الان نمي کنيم اين است که اورانيوم تزريق نمي کنيم لذا اين دو آبشاري که در حال چرخش خواهد بود با هزار و 44 ماشين سر جايش باقي مي ماند و بقيه ماشين ها را که قريب به 1600، 700 ماشين است برمي داريم و اين دو آبشاري که در حال چرخش خواهد بود در آينده تبديل مي شود به آبشارهايي براي توليد ايزتوپ‌هاي پايدار و 4 آبشاري که تحت خلا است قريب به 700، 800 ماشين مي شود براي اين است که اگر خدايي ناکرده روزي زيرقولشان زدند ما مي توانيم فوري برگردانيم و غني سازي را شروع کنيم. يعني 4 آبشاري که الان غني سازي مي کنند تبديل مي شود به 4 آبشار در حال سکون که در صورت خلف وعده طرف مقابل فعال خواهند شد.
وي در ادامه در خصوص اينکه محدوديت ده سالي که 1+5 در رابطه با تحقيق و توسعه براي ما قائل شده است از چه زماني شروع مي شود و آيا اين محدوديت از آذر ماه سال 93 اجرا شده است يا خير؟ گفت: بهتر است اين سوال به صورت مبهم باقي بماند اما از زماني که بنده براي اولين بار به مذاکرات در لوزان پيوستم اين بحث محدوديت مطرح شده بود.
صالحي در ادامه در خصوص اينکه گر قرار باشد گاز UF6 به ماشين هاي سانتريفيوژ تزريق نشود آيا فرآيند تحقيق و توسعه محقق خواهد شد يا خير؟ اظهار داشت: اگر شما گاز UF6 به ماشيني تزريق نکنيد نمي توانيد آن ماشين را در آينده براي غني سازي اورانيوم به کار گيريد پس بايد قبل از آن ماشين مورد نظر را با گاز اورانيوم تست کرده باشيد تا اطمينان لازم براي کارايي آن ماشين در غني سازي اورانيوم پيدا شود.
رئيس سازمان انرژي اتمي گفت: از زماني که ايران بر روي سانتريفيوژ کار کرد مواد اوليه را از خارج و از بازار سياه تهيه کرديم و بعد مهندسي معکوس را در سال 69 آغاز کرديم به طوري که سال 76 توانستيم دو ماشين را بچرخانيم.
وي با اشاره به اين که 7 سال ماشين را سر هم کرديم، ادامه داد: در اين مدت تلاش کرديم تا ماشين پايدار بماند و بچرخد.
صالحي با تاکيد براينکه سانتريفيوژ علي رغم سادگي ماشيني پيچيده است، ادامه داد: 6 هزار دور ماشين بايد بچرخد به طوري که اگر کوچکترين تکاني بخورد از بين مي رود.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به اينکه پايداري اين ماشين کار حساسي است، افزود: سال ها طول کشيد که توانستيم به اين مهم دست يابيم.
وي با بيان اين که سال 89 يعني 9 سال بعد توانستيم اولين آبشار 164 تايي سانتريفيوژ را به کار بگيرم اظهار داشت: از اين زمان بود که غني سازي را شروع کرديم.
صالحي با بيان اينکه از سال 85 تاکنون بر روي IR1 کار کرديم، ادامه داد: هنوز اين ماشين مشکلات جدي دارد به طوري که طراحي آن خوب نبوده است.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به اينکه 25 سال است که بر روي ماشين سانتريفيوژ کار کرديم گفت: چيزهاي زيادي را در اين مدت آموخته ايم.
وي با اشاره به اينکه از سال 85 به بعد شروع به ساخت و طراحي کرده ايم، افزود: يعني از اساس سانتريفيوژ را طراحي کرده ايم.
صالحي با اشاره به اينکه IR1 را مهندسي معکوس کرده ايم گفت: IR2 اصلاح شده است.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به IR 4،6، 7 افزود: در امر طراحي ياد گرفتيم که چگونه به اين مهم دست يابيم.
وي افزود: در مراحل سعي و خطا بوديم و همه چيز را خودمان فرا گرفتيم.
صالحي با اشاره به اينکه علم را اول در سانتريفيوژ به وجود آورديم، خاطر نشان کرد: از حيث طراحي IR10- 20 را هم مي‌توانيم طراحي کنيم.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به اينکه در اين 10 سال ماشين‌هاي IR1، 2M، 6S را داريم، افزود: خوشبختانه همه ماشين ها را داريم.
وي با بيان اينکه ماشين IR4 زنجيره هاي 164 تايي اش بيش از دو سال است که کار مي کند، خاطرنشان کرد: زنجيره ده تايي براي ماشين IR6 داريم.
صالحي با اشاره به اينکه در زمينه IR8 در ابتداي کار هستيم، بيان کرد: IR4، 2M، 6، 8 براي غني سازي اورانيوم مي خواهيم.
رئيس سازمان انرژي اتمي ادامه داد: سانتريفيوژهاي IR6 و IR8 را بدون تزريق گاز اورانيوم تست مکانيکي مي کنيم.
وي IR6 و IR8 را ماشين‌هاي نسل جديد دانست و عنوان کرد: براي IR6 گاز تزريق کرده ايم و شروع به تسريع در کار تحقيقاتي آن کرده ايم.
صالحي با بيان اينکه در طول يک سال آينده اقدام به تزريق گاز براي IR8 خواهيم کرد ادامه داد: زنجيره هاي مياني آن اول، 2، 10، 19 و 30 تا خواهد شد.
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينکه زنجيره نهايي در زير 10 سال 30 تا خواهد بود خاطر نشان کرد: اين محدوديتي است که ما آن را پذيرفته ايم.
وي با اشاره به اينکه IR6 در حال تزريق شدن است ادامه داد: گاز IR8 در طول يک سال آينده تزريق مي شود.
صالحي با اشاره به اينکه بچه هاي ما در سن 30 سالگي مقتدرانه و عالمانه جلوي طرف مقابل اظهار وجود مي کنند بيان کرد: بالاي 85 درصد از اطلاعات مورد نياز سانتريفيوژ را به دست آورده ايم.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به اينکه از انتهاي سال هشتم شروع به توليد ماشين هاي IR8 , 6 بدون رتور مي کنيم اظهار داشت: 99 قطعه را مي توانيم توليد کنيم.
وي با اشاره به اينکه ماشين ها را توليد و در انبار نگهداري مي‌کنيم، بيان کرد: از انتهاي سال هشتم ماشين توليد مي کنيم و بعد سالن B را آماده مي کنيم.
صالحي با اشاره به بعد از سال سيزدهم تعداد ماشين ها را زياد مي کنيم گفت: در سال پانزدهم به 190 سو مي رسيم.
رئيس سازمان انرژي اتمي ادامه داد: زنجيره ها مي تواند 600- 700 تا باشد و اين امر بستگي به ماشين دارد لذا زنجيره اگر بهينه باشد کمترين سر زدن را به آن خواهيم داشت.
وي با بيان اينکه IR1 مي تواند 164 تا بيشتر باشد، اظهار داشت: زنجيره IR8 مي تواند 500، 600 باشد.
صالحي با اشاره به اينکه زنجيره هاي تجاري و صنعتي مي تواند به تعداد 500، 600 برسد ادامه داد: زنجيره وقتي مي‌تواند اپيتموم بشود که کارايي آن بالا برود.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به اينکه در هشت سال اول زنجيره ها را مي سازيم بيان کرد: بايد براي آن ها جايگزين داشته باشيم به طوري که ممکن است ذخيره IR1 تمام شود.
وي با بيان اينکه ممکن است ذخيره آن ها از کار بيفتد پس بايد براي آن ها جايگزين بياوريم گفت: ما بايد خودمان را به وضعيت ماشين هاي قابليت اتکا و با اطمينان برسانيم.
در دوره برجام امکان ساخت دستگاه براي جايگزين دستگاه هاي معيوب فراهم است
صالحي با اشاره به اينکه اکتشافات و استخراج در زمان محدوديت به حدي خواهد رسيد که پس از آن غني سازي با ظرفيت 190 هزار سو انجام شود گفت: در دوره برجام امکان ساخت دستگاه براي جايگزين دستگاه هاي معيوب فراهم است.
رئيس سازمان انرژي اتمي با اشاره به اينکه اگر به 190 هزار سو رسيديم هر سال مي توانيم اورانيوم از داخل تزريق کنيم اظهار داشت: بنده بر روي بازرسي ها کار نکردم و کار فني انجام دادم.
وي با بيان اينکه محدوديت ها در ظاهر محدوديت است گفت: فلز اورانيوم غني شده براي سلاح است بنابراين محدوديت هاي پذيرفته شده از ديد آن ها مانعي براي رسيدن به سلاح هسته اي است.
صالحي با اشاره به اينکه در مواردي است که برگشت طولاني خواهد بود مانند راکتور آب سنگين اظهار داشت: در پروتکل الحاقي مواردي است که بايد آن را بپذيريم.
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينکه تقاضا بايد مستند باشد، گفت: اگر آژانس تقاضايي داشته باشد آن را مي توانيم رد کنيم و براي جايگزين بگذاريم.
وي با اشاره به اين که در پادمان مي توانيم خواسته هايي داشته باشيم گفت: جان کري در سخناني گفته بود که به هيچ کشوري اجازه نمي دهد به راحتي از مراکز حساس نظامي بازديد کند.
صالحي با اشاره به اينکه بايد خود را براي بدترين شرايط آماده کرد، اظهار داشت: بايد تعريف دانشمند هسته اي را به صورت مشخص داشته باشيم زيرا دانشمند لفظ بزرگي است لذا بهتر است از متخصصان و کارشناسان هسته اي استفاده کرد.
رئيس سازمان انرژي اتمي اظهار داشت: در سازمان انرژي اتمي 16 هزار نفر مشغول کار و زحمت هستند به طوري که کارشناسان اصلي و اساسي تعداد محدودي هستند
وي با اشاره به اينکه تعداد کساني که شاکله اصلي سازمان را تشکيل مي دهند تعداد خوبي است و نيازهاي ما را تامين مي کند، بيان کرد: آن ها سرمايه سازان هستند.
دو نيروگاه جديد در بوشهر خواهيم ساخت
صالحي با اشاره به اين که دو نيروگاه جديد در بوشهر مي خواهيم بسازيم که 30 هزار ميليارد تومان هزينه در بر دارد، اظهار داشت: براساس اين مبلغ بايد کارشناس به کار بگيريم.
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينکه کار اجرايي آن با 15 هزار تکنسين در بوشهر آغاز خواهد شد بيان کرد: دو پروژه ديگر براي سواحل مکران صحبت کرده ايم به طوري که در فاصله ده سال آينده دانشگاه ها هرچه فارغ التحصيل داشته باشند را مي توانيم به کار گيريم.